صنعت مدیریت انرژی در حال توسعه است زیرا سازمان های سراسر جهان در حال روی آوردن به یک سیستم مدیریت انرژی کارآمد جهت کاهش هزینه‌ها، کاهش مصرف و تفکر پایدارتر هستند. بدین منظور پیاده سازی استاندارد 50001 به عنوان یک استاندارد شناخته شده بین المللی مورد توجه واقع شده است. استاندارد ایزو ۵۰۰۰۱، چارچوبی جهت حداکثر نمودن کارایی انرژی، کاهش هزینه های انرژی و عملیاتی و بهبود پایداری انرژی میباشد.
در این مقاله به طور کامل توضیح خواهیم داد که استاندارد 50001 چیست و به چه دلیل، پیاده سازی این چارچوب اهمیت دارد؟
انطباق سازمان با استانداردهای بین المللی همچون ایزو 50001، ارزش افزوده ملموس و بهبود شاخص های ESG را رقم میزند. شرکت دانش بنیان فن آوران گیتی افروز، راهکار ایزو 50001 را در راستای تسهیل پیاده سازی این چارچوب و تمایز سازمان ها نسبت به رقبا ارائه مینماید.
مدیریت انرژی بر اساس ISO 50001 چیست؟
مدیریت انرژی بر اساس استاندارد 50001، یک استاندارد چارچوب انطباق در زمینه مدیریت کارآمد انرژی برای سازمان های متمرکز بر ESG میباشد. پیاده سازی استاندارد 50001 برای سازمان هایی که به دنبال مدیریت اثرات زیست محیطی، کاهش هزینه های انرژی و بهبود عملیات هستند موثر واقع میگردد.
این استاندارد را میتوان هماهنگ با سایر استانداردهای متمرکز بر اثرات زیست محیطی و دستیابی به اهداف ESG مورد استفاده قرار داد. همچنین زیرساخت عالی جهت پیاده سازی سیستم های مدیریت انرژی (EnMS) میباشد. این استاندارد در سال 2011 منتشر گردید و به سرعت تبدیل به یک استاندارد شناخته شده بین المللی جهت انطباق با مدیریت انرژی شده است.
مخاطبان پیاده سازی استاندارد 50001 چه سازمان هایی هستند؟
پیاده سازی این استاندارد برای سازمان هایی مفید است که به دنبال مدیریت مصرف انرژی و صرفه جویی در هزینه های عملیاتی هستند. این استاندارد در انواع سازمان ها(در هر مقیاسی) به عنوان مثال ساختمان ها، تاسیسات صنعتی، بانک ها و غیره قابل پیاده سازی میباشد.
مزیت استاندارد ISO 50001 برای مدیریت انرژی در سازمان
پیاده سازی استاندارد 50001 و سایر استانداردهای بین المللی میتواند یک مزیت بزرگ برای هر سازمان و برند باشد که موجب رقابت پذیری و اعتماد مشتریان آنان میگردد. علاوه بر کاهش مصرف انرژی، کاهش هزینه ها و کاهش اثرات مخرب کربن، انطباق دارای مزیت های بسیار زیادی است. شماری از مزیت های کسب و حفظ انطباق عبارتند از:
- بهبود تاب آوری در شرایطی همچون نوسانات قیمت های انرژی
- اثبات انطباق سازمان با کارایی عملیات
- تضمین اعتبار برای مشتریان، تامین کنندگان، شرکا و سرمایه گذاران
- متمایز ساختن سازمان نسبت به رقبا
- به حداقل رساندن ریسک جرایم قانونی و تسهیل گزارش دهی انطباق
- تبدیل شدن به الگویی برای سایر فعالان در حوزه کاری سازمان
هر سازمانی که از انرژی استفاده می نماید، فارغ از نوع، موقعیت جغرافیایی، اندازه یا حوزه فعالیت، میتواند از مزیت های کسب و حفظ انطباق با استاندارد ایزو ۵۰۰۰۱ بهره برداری نماید. این استاندارد متمرکز بر تلاش و بهبود مستمر مصرف و مدیریت انرژی میباشد.
گام های پیاده سازی مدیریت انرژی بر اساس ISO 50001
روش های بسیاری برای انطباق با استاندارد ۵۰۰۰۱ وجود دارد، اما جهت ساده سازی، در قالب شش گام به بررسی آن پرداخته می شود.
فاز برنامه ریزی
۱. تعیین خط مشی مصرف کارآمدتر انرژی
گام نخست استقرار ایزو ۵۰۰۰۱ در سازمان اینست که یک طرح اقدام ملموس و کاربردی جهت بهبود مصرف انرژی، کارایی انرژی و ردپای کربن تدوین گردد. طرح اقدام آب و هوا یک چارچوب و استراتژی اساسی جهت دستیابی به این دسته از اهداف انرژی فراهم می نماید. عدم وجود طرح اقدام، موجب نابسامانی تلاش های دستیابی به انطباق شده و بسیار بیشتر از زمان مورد نیاز به طول می انجامد.
فاز طرح ریزی
۲. تعیین اهداف خرد و کلان جهت دستیابی به خط مشی
تعیین اهداف مشخص و قابل رهگیری به عنوان بخشی از طرح اقدام آب و هوا دارای ضرورت است. ضرورت این امر جهت امکان پذیر نمودن رهگیری میزان پیشرفت و تضمین همراستایی تمامی کارکنان میباشد.
این مورد شامل اقداماتی به منظور معرفی تجهیزات کارآمدتر و با سازگاری بیشتر نسبت به محیط زیست میباشد همچون انرژی تجدیدپذیر و راهکارها و فناوری های انرژی پاک. همچنین، این اهداف شامل شاخص های عملکرد برای دارایی ها و سایت های ریموت میباشد تا تلاش ها به نتایج مورد انتظار دست یابند.
فاز بررسی
۳. بکارگیری داده ها جهت بهبود شناخت و تصمیمات مصرف انرژی
تعیین اهداف و آستانه، انبوهی از داده ها را در مورد نحوه عملکرد تاسیسات و دارایی ها فراهم مینماید. این امر، زمان و نحوه عملکرد سایت ها و دارایی های ریموت و هرگونه مواد با احتمال عملکرد نامناسب در آینده نزدیک را مشخص میکند. سیستم های جامع مدیریت انرژی نیز بخش جدایی ناپذیر سازماندهی، اعتبار و دقت داده ها محسوب می شوند.
۴. فاز اندازه گیری نتایج
پس از تعیین آستانه ها، نوبت به به سنجش و تحلیل داده های سازمان یافته جهت آشکارسازی بینش های کاربردی میرسد که میتوان به منظور ایجاد تغییرات در عملیات مورد استفاده قرار داد.
با شناسایی داده های پرت و بهترین ظرفیت یا نیاز بهینه سازی میتوان تلاش ها را متمرکز نموده و نیاز به بررسی های onsite دوره ای را از بین برد. این میتواند از ژنراتورهای تحت بار تا عدم شارژ مناسب باتری ها و حتی سرقت سوخت را شامل شود. یک راهکار موثر نظارت و مدیریت از راه دور میتواند اهمیت فراوانی در تشخیص و کاهش ناهنجاری ها در سریع ترین زمان ممکن داشته باشد.
۵. بارنگری عملکرد خط مشی
پس از تدوین خط مشی، تعیین اهداف و آستانه ها، تحلیل ها و اعمال تغییرات ضروری، لازم است از عملکرد مطابق انتظار اطمینان حاصل نمود. فراتر از حفظ اهداف انطباق، لازم است نحوه رفتار دولت و هماهنگی برنامه های آن با سازمان مدنظر قرار گیرد. این موضوع را میتوان به مشتریان و بازگشت سرمایه آنها در نتیجه تغییرات سازمان نیز تعمیم داد.
فاز اقدام
۶. بهبود مدیریت انرژی
کسب آگاهی بیشتر و رهگیری فعال مصرف و عملکرد انرژی، دیگر یک بخش اختیاری مدیریت عملیات محسوب نمی شود. با توجه به اینکه سرمایه گذاران و مشتریان به نحوه عملکرد برندهای مورد اعتماد خود توجه بیشتری نشان میدهند، سازمان ها لازم است به صورت فعالانه بر روی بهبود کارایی انرژی تمرکز نمایند. اهداف و اقدامات ESG در حال تبدیل به یک الزام ضروری برای سرمایه گذاران و تصمیم گیرندگان است.
دکتر مرتضی صابری
دانشگاه صنعتی سیدنی | متخصص در زمینه هوش تجاری
